اغلب حیوانات خانگی برای مقابله با انگل‌ها و بیماری‌های عفونی نیاز به واکسن دارند. در این بین، گربه‌ها به دلیل ضعف سیستم ایمنی خود نیاز بیشتری به واکسیناسیون دارند تا مشکلی آنها را تهدید نکند. البته، برخی از کارشناسان تاکید بر انجام واکسن در فواصل معینی دارند تا عوارضی گربه‌ها را تهدید نکند، زیرا عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها مشهود بوده و در خیلی از مواقع آنها را با حساسیت‌های آلرژیک مواجه کرده است.
در این مطلب اشاره ویژه‌ای به عوارض بعد از واکسیناسیون این موجودات دوست داشتنی شده که شما را دعوت به خواندن آن می‌کنیم.
دلیل عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها در چیست؟
واکسن شکل اصلاح شده ارگانیسم است که حاوی آنتی ژن‌های بیماری بوده و هرگز عفونی نیست. هنگامی که واکسن تزریق می‌شود، سیستم ایمنی بدن با ایجاد آنتی بادی شروع به پاسخ دادن به ارگانسیم‌های عفونی موجود در واکسن میکند.
به طور کلی هدف از واکسن، تحریک پاسخ ایمنی برای ایجاد سلول‌های خاص جهت کنترل سیستم دفاعی بدن هنگام حمله ویروسها است. بنابراین، هنگامی که گربه سانان در طول زندگی خود در معرض ویروس یا باکتری قرار می‌گیرند، سیستم ایمنی بدن آنها آماده مبارزه با ویروسها و باکتری‌ها است.
در این حین، ممکن است سیستم ایمنی بدن بیش از حد نسبت به ویروسها واکنش نشان دهد که این امر باعث واکنش آلرژیک بدن گربه سانان به واکسن های تزریق شده میگردد. عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها بسته به نوع واکسیناسیون دریافت شده متفاوت است.
در واقع سیستم ایمنی بدن گربه ها (به طور طبیعی و بدون دریافت واکسن) جهت محافظت از بدن در برابر بیماری‌های عفونی نقش مهمی ایفا میکند، به طوری که حتی اگر واکسن نیز دریافت نکند تاب مقاوت در برابر ویروسها را دارد، اما اگر تعداد باکتری‌ها بیش از حد باشد این امکان وجود دارد که سیستم ایمنی نتواند با آنها مقابله کند.
به عبارت ساده‌تر، ساخت آنتی بادی علیه انگل، میکروب، باکتری و ویروس یکی از مهمترین عملکردهای سیستم ایمنی بدن است. متأسفانه، این سیستم پیچیده نمی‌تواند سلول‌های ویژه‌ای برای مقابله با هر نوع بیماری‌ای که به بدن حمله میکند، ایجاد کند؛ بنابراین، نیاز به دریافت واکسن‌هایی برای مقابله با آنها دارد.
طبیعی است که گربه پس از دریافت واکسن‌های خود چند عارضه جانبی خفیف مانند تورم موضعی یا درد در محل تزریق را تجربه کند. این یک واکنش آلرژیک نیست.
اما اگر گربه شما علائم نگران کننده‌تری مانند کهیر، تورم صورت یا تنفس دشوار پیدا کند، ممکن است واکنش آلرژیک به واکسن داشته باشد.
شایع‌ترین علائم و عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها
واکنش آلرژیک به واکسن در گربه‌ها می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد و در عرض چند ساعت پس از تزریق واکسن ظاهر گردد. واکنش‌های آلرژیک شدید معمولاً پس از دریافت واکسن‌های لوسمی گربه‌ای و هاری ظاهر میشوند.
واکنش های خفیف
- تب
- از دست دادن اشتها
- تورم، قرمزی یا درد در محل تزریق
- از دست دادن تعادل و لنگان لنگان حرکت کردن (منگ بودن گربه)
- درد مفصل موقتی
- عطسه تقریباً 4-7 روز
- سطح فعالیت کم
واکنش های متوسط
- کهیر
- خارش (خارش پوست)
- تورم گردن، چشم‌ها یا لب‌ها
- سرخی
- تب
واکنش های شدید
شدیدترین عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها معمولا با تزریق برخی از واکسن‌های قوی رخ میدهد که با علائم زیر همراه است:
- مشکلات تنفسی
- اسهال
- استفراغ
- کاهش فشار خون
- غشاهای مخاطی کم رنگ
- سردی اندام‌ها
- ایست قلبی
- شوکه شدن
- تشنج
- از هوش رفتن
- از دست دادن تعادل
- مرگ
علت برو واکنش های آلرژیک بعد از واکسیناسیون گربه ها
واکنش آلرژیک به واکسن ها در گربه ها ناشی از واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به ویروسها است. همانطور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم از آنتی ژن موجود در واکسن برای تحریک سیستم ایمنی گربه برای ایجاد آنتی بادی‌های ویژه علیه ویروس، باکتری یا بیماری استفاده می‌شود. با این حال، سیستم ایمنی بدن برخی گربه‌ها نسبت به آنتی ژن معرفی شده حساسیت بیشتری نشان میدهد و بیش از حد به ویروسها واکنش نشان میدهد. واکسن‌هایی که موجب واکنش آلرژیک در گربه‌ها میشوند عبارت‌اند از:
- فلین پانلوکوپنیا (Feline Panleukopenia)
- ژیاردیازیس (Giardiasis)
- بوردتلوزیس (Bordetellosis)
- ویروس نقص ایمنی گربه (Feline Immunodeficiency Virus)
- پریتونیت عفونی گربه (Feline Infectious Peritonitis)
- کلامیدیوز (Chlamydiosis)
- ویروس لوسمی گربه (Feline Leukemia Virus)
- هاری (Rabies)
- Feline Herpesvirus و Feline Calicivirus
چگونه عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها را تشخیص دهیم؟
واکنش های آلرژیک می‌تواند توسط عناصر مختلفی در بدن گربه شما ایجاد شود. به طور مثال، نیش زنبور باعث بروز علائمی مشابه با علائم واکنش آلرژیک بعد از تزریق واکسن می‌شود. بنابراین، دامپزشک ممکن است بخواهد یک آزمایش تشخیصی افتراقی مانند آزمایش آلرژی داخل پوستی انجام دهد تا به قطعیت برسد و سایر دلایل را رد کند.
برای تشخیص واکنش آلرژیک به واکسنها به طور خاص، دامپزشک تاریخچه واکسیناسیون فعلی گربه سانان را بررسی میکند و سایر واکسن هایی که قرار است تزریق شوند را نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد. سابقه واکسیناسیون نشان میدهد که واکسنها در چه تاریخی تجویز و در کجای بدن تزریق شده‌اند. سپس پزشک می‌تواند پرونده پزشکی را با وضعیت فعلی گربه شما مقایسه کند تا دلیل واکنش آلرژیک به واکسن را تشخیص دهد.
درمان واکنش آلرژیک بعد از تزریق واکسن
همانطور که گفتیم بروز عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها کاملا طبیعی است و به راحتی قابل درمان است. موارد خفیف تا متوسط واکنش آلرژیک را می‌توان بصورت مقطعی با داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئید و آنتی هیستامین درمان کرد.
واکنش‌های آلرژیک خفیف یا متوسط معمولا با گذشت یک هفته از بین می‌روند. با این حال، برخی از واکنش های آلرژیک ممکن است با گذشت زمان بدتر شده و شدیدتر شوند، که در این شرایط خیلی زود باید درمان شوند.
گربه‌هایی که واکنش آلرژیک شدیدی نسبت به واکسنها دارند باید سریعاً به کلینیک اورژانس دامپزشکی منتقل شوند. پزشک برای بهبودی گربه‌ها شروع به اکسیژن‌دهی و کارهایی از این دست میکند. با اینجام این کار مجاری تنفسی گربه ها کنترل شده و خطر بسته شدن آن کاهش می‌یابد.
مراقبت‌های بعد از درمان
واکنش آلرژیک به واکسن در گربه ها بسیار نادر است، اما اگر گربه شما سابقه حساسیت بیش از حد به واکسن را دارد با دامپزشک خود صحبت کنید. با این کار دیگر خبری از عوارض نیست چراکه پزشک در نوبت‌های بعدی ممکن است یک داروی آنتی هیستامین برای جلوگیری از واکنش نامطلوب تجویز کند یا واکسن‌های خاص و خطرناک را از برنامه واکسیناسیون گربه شما حذف نماید. دامپزشک بسته به شرایط خاص ممکن است در مورد واکسن زدن نیز تصمیم بگیرد. اینگونه عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها به حداقل می‌رسد.
برای درک کامل خطرات و مزایای ناشی از واکسن ها، مهم است که با دامپزشک خود در مورد نحوه واکسیناسیون صحبت کنید. در اکثر موارد، فواید واکسیناسیون گربه بسیار بیشتر از خطرات آن است.
سخن پایانی
در این مطلب شما را با مهمترین علائم و عوارض واکسیناسیون در گربه ها آشنا کردیم. به طور کلی مصرف هر دارویی می‌تواند مضر یا عوارضی را به دنبال داشته باشد. به همین سبب، ضروری است تا نسبت به عوارض واکسیناسیون گربه ها اطلاعات کسب کنید و حتی‌المقدور از انجام واکسن‌های خطرناک خودداری نمایید. در صورتی که گربه‌ها بعد از زدن واکسن دچار حساسیت‌های آلرژیک شوند احتمال مرگ در آنها افزایش خواهد یافت.
سوالات متداول
آیا گربه ها بعد از واکسیناسیون دچار حساسیت آلرژیک میشوند؟
بله، ممکن است سیستم ایمنی بدن بیش از حد نسبت به ویروسها واکنش نشان دهد که این امر باعث واکنش آلرژیک بدن گربه سانان به واکسن های تزریق شده میگردد.
چگونه عوارض بعد از واکسیناسیون گربه ها را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص واکنش آلرژیک به واکسنها به طور خاص، دامپزشک تاریخچه واکسیناسیون فعلی گربه سانان را بررسی میکند و سایر واکسن هایی که قرار است تزریق شوند را نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد.
آیا زدن واکسن به گربه ضروری است؟
بله، بدن گربه ها همواره شاهد حملات انواع باکتری ها و ویروس های خطرناک است که با زدن واکسن باید آنها را از بین برد.
